تابلو نقاشی رنگ روغن مسجد ایاصوفیه

تابلوی رنگ روغن روی بوم کتان روسی
نام اثر مسجد ایاصوفیه
اثر استاد سعید رحم دل
ابعاد 90*60
استفاده شده از بهترین رنگ های موجود در بازار (وینزور)

تکنیک رنگ روغن

نقاشی یکی از کهن ترین هنرهای بشریت است، به طوری که قدمت آن به دوران انسان های غارنشین و پیش از اختراع زبان نوشتاری بر می گردد. در این میان از رواج رنگ روغن و شگرد نقاشی با آن بیش از 500 سال نمی گذرد ولی این ماده تا به امروز به عنوان یکی از اصلی ترین متریال های مورد استفاده نقاشان بدل شده است.

رنگ روغن

واژه رنگ روغن به نقاشی هایی  گفته می شود که از این ماده استفاده می‌کنند. رنگ روغن از پیگمنت و روغن تشکیل شده است. رنگ روغنی به دلیل چرب بودن خاصیت دیر خشکی و قابلیت های خاص خود را برای نقاشی طولانی و بکارگیری رنگ ها دارد. روغن به کار رفته در رنگ روغن با روش‌های مختلف تولید می‌شود که رایج‌ترین آنها، جوشاندن بذر گیاه کتان و گرفتن روغن بزرک از آن است. سپس این روغن را با مواد رنگی مخلوط می‌کنند که معمولا با پایه سرب و کادمیوم یا سنتتیک و پلیمری هستند. با اینکه رنگ روغن جزو دسته دیر خشک شونده هاست ولی با اضافه نمودن خشک کننده های گوناگونی که مهمترین آن تربانتین نام دارد می توان مدت زمان خشک شدن آن را کم نمود.

تمپرا

پیش از اختراع آن، هنرمندان از نوعی رنگ به نام تمپرا استفاده می کردند که با زرده تخم مرغ ترکیب می شد و نسبت به رنگ روغن دوام و جلوه چندانی نداشت.

رنگ‌هاى روغنى لوله‌اى

استفاده از رنگ روغن به دوران قبل از رنسانس یعنی هنرمندان سبک فلاندر که در شمال اروپا زندگی می کردند بر می گردد. رنگ‌هاى روغنى معمولاً به‌صورت رنگ‌هاى روغنى لوله‌اى هستند. لوله رنگ در دهه ی ۱۸۶۰ به‌طور وسیع در دسترس نقاشان قرار گرفت. ابداع رنگ روغن را به شخصی به نام «استاد فلمال» نسبت می دهند که از هنرمندان سبک فلاندر بوده است اما رواج آن به دوران رنسانس مربوط می شود و پس از آن در سبک های رمانتی سیسم و کلاسیسم بسیار مطرح گردید.

ابزار تکنیک رنگ روغن

شناخت ابزار و وسائل مورد نیاز در تکنیک رنگ روغن نخستین گام در یادگیری این تکنیک است. شناخت قلم موها، ساخت و ترکیب رنگ، انواع روغن ها و خشک کننده ها، آماده سازی بوم نقاشی، آشنایی با تئوری رنگ و غیره بخش مهمی از آموزش نقاشی رنگ و روغن را تشکیل می دهند.
کاربست این ماده در نقاشی، خود به چندین روش صورت می گیرد که از آن جمله مهمترین آن ها می توان به روش رنگ گذاری مستقیم، نقاشی با کاردک، رنگ گذاری ضخیم، گلیز کردن یا رنگ گذاری با لایه های شفاف اشاره نمود.

این تکنیک نیاز به قلم‌موهاى تخت دارد و معمولاً روى بوم صورت مى‌گیرد. البته در مواردى روى کاغذ، مقوا، چوب و … نیز بکار مى‌رود. در هر صورت باید پیش از آغاز بکار زمینه‌سازى آن انجام شود. تکنیک رنگ روغن از سدهٔ شانزدهم به بعد محبوبیت زیادى یافته است.

اثری به جا مانده از امپراتوری بیزانس است.
از بزرگ ترین و باشکوه ترین کلیساهای استانبول در دوران گذشته بود.
یکی از پربازدید ترین جاذبه های استانبول است.

مسجد یا موزه؟

بالاخره ایاصوفیه مسجد است یا موزه؟ یا این جزئی جدا از یکدیگرند؟ حتماً شما نیز به این مسئله برخورده اید که برخی افراد از hagia-sophia به عنوان مسجد و برخی دیگر از آن به عنوان موزه یاد می کنند. گرچه این موضوع کمی گیج کننده است ولی ایاصوفیه هم مسجد و هم موزه است و جالب است بدانید در دوره ای از تاریخ کلیسا هم بوده است!

تاریخچه پرفراز و نشیب ایاصوفیه

ایاصوفیه در سال ۳۶۰ میلادی احداث شد و در ابتدا کلیسای بزرگی به نام کلیسای اعظم بود که نزدیک کاخ کنستانتین قرار داشت و جزو اصلی ترین کلیساهای رومیان به شمار ‏می رفت تا حدی که از آن برای مراسمات تاجگذاری استفاده می شد. این کلیسا تا دوران ژوستینین یکم سه بار نوسازی شد تا اینکه در سال ۵۳۰ میلادی ژوستینین تصمیم گرفت تا کلیسای اعظم را باشکوه تر از قبل نوسازی کند. در این دوران سنگ های مرمر سفید و کاشی های با طرح رنگ حیرت انگیز در دیوارهای کلیسا جا خوش کردند تا اینکه کار به حکومت عثمانی ها رسید. عثمانی ها مسلمان بودند و در سال ۱۴۵۳ که محمد فاتح استانبول را فتح کرد کاربری کلیسا را به مسجد تغییر داد سپس با گذشت زمان در طول سال های مختلف مناره ها، محراب، منبر و سایر نمادهای اسلام و مساجد به آن اضافه شد.
ایاصوفیه کاربری خود را تا قرن بیستم و روی کار آمدن آتاتورک حفظ کرد. در سال ۱۹۳۵ آتاتورک ساختمان مسجد را به عنوان موزه ای از موزه های استانبول افتتاح کرد. در تابستان سال ۲۰۲۰ نیز دولت ترکیه مجدداً تصمیم گرفت تا کاربری موزه ایاصوفیه را تغییر داده و دوباره از آن به عنوان مسجد ایاصوفیه استفاده کند. همین تغییر کاربری های فراوان باعث شده تا هر فرد از هر مذهبی ایاصوفیه را به عنوان موزه، مسجد یا کلیسا بشناسد. البته این تاریخ پرفراز و نشیب و مجموعه ایاصوفیه چندان هم بد نشده چراکه با بازدید از این مجموعه می توان سبک معماری کلیسا و مسجد را هم‌زمان مشاهده کرد.

معماری مسجد و موزه ایاصوفیه استانبول

همان‌طور که گفتیم مسجد ایاصوفیه در ابتدا کلیسای عظیمی با ما بود که به دستور امپراتوران رومی ساخته شد. معماران اولیه ایاصوفیه دو معمار رومی به نام های آنتیموسترانسی و اسیدروسمیلوتوسی بودند که بین سال‌های ۵۳۲ تا ۵۳۷ کلیسای ایاصوفیه را طراحی و آن را احداث کردند. طرح اولیه کلیسا یک محراب و دو محوطه ورودی داشت. طول کلیسا حدود ۱۰۰ متر بود و عرض آن به ۷۰ متر می رسید و در مرکز ساختمان گنبد مرتفعی به ارتفاع ۵۵٫۶ متر قرار گرفته بود. پس از پیروزی عثمانی ها گنبد، مناره و سایر نمادهای اسلام به طرح اولیه کلیسا افزوده شد و آن را به مسجد تبدیل کردند. در معماری مسجد هماهنگی طاق ها و ستون ها با یکدیگر حیرت انگیز است و جالب تر از آن پنجره هایی است که نور خورشید را به داخل مسجد هدایت می کنند. عمق گنبد ایاصوفیه به ۱۸ متر می رسد و ارتفاع آن از سطح زمین چیزی حدود ۵۶ متر است. این مسجد در سال ۱۹۳۵ بازسازی شد و به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفت.

بخش های مختلف مسجد و موزه صوفیه استانبول

ایاصوفیه مجموعه بزرگی است که در هر بخش آن نمادی از کلیسا و مسجد از دوره های رومی تا عثمانی را می توان دید. پیش از خرید بلیط تهران استانبول، بهتر است هر بخش این مسجد را به خوبی بشناسید تا چیزی از این جاذبه‌ها را از دست ندهید.
گنبد ایاصوفیه
ایاصوفیه از همان ابتدا مجموعه عظیمی بود و در نتیجه سقف و گنبد آن نیز باید به عظمت خود بنا می بود. معماران گنبد ایاصوفیه را با ارتفاع ۵۵٫۶ و به شکل دایره ای ۶۰ متری در نظر گرفتند و در ساخت آن از مرمر، سنگ و آجرهایی استفاده شد که علاوه بر وزن کم مقاومت نسبتاً بالایی هم داشتند. ساخت مجموعه ایاصوفیه در سال ۵۳۷ به پایان رسید اما مقاومت آن به اندازه ای نبود که بتواند در برابر زلزله های رخ داده ایستادگی کند و سقفش فرو ریخت. پس از آن معماری که بازسازی ایاصوفیه را به عهده گرفت نه تنها ابعاد گنبد را نسبت به گنبد قبلی کوچک‌تر کرد (از طریق افزایش طول گنبد)، بلکه برای مقاومت سازی گنبد ایاصوفیه روی آجرها سیم‌هایی کشید و ۴۰ پنجره به آن اضافه کرد. در طول سال های مختلف نیز ایاصوفیه شاهد مرمت ها و بازسازی های مختلف بوده که زیباترین آن ها خوشنویسی آیات قرآن در دوران حکومت عثمانی ها بر روی گنبد بوده است.
موزاییک ها و کاشیکاری های ایاصوفیه؛ از مسیح تا آیات قرآن
ایاصوفیه همواره در طول تاریخ نقش بنایی مذهبی را به خود داشته است‌ و یکی از ویژگی های بناهای تاریخی کاشیکاری ها و موزاییک های کارشده آن هاست که نه تنها روایتگر تاریخ عصر خود بلکه راوی داستان های مذهبی هم هستند و ایاصوفیه از این نظر هردو آیین اسلام و مسیحیت را به نمایش گذاشته است. به طور مثال در بخشی از موزاییک ها و کاشی های ایاصوفیه شمایل حضرت مریم و مسیح و لئوی ششم به چشم می خورد. اطراف محراب کاشی کاری های آبی رنگ به چشم می خورد که رویشان آیت الکرسی نوشته شده و در برخی از آن ها نقشی از کعبه مسجد النبی به چشم می‌ خورد. نمونه دیگری از کاشیکاری ها را در کتابخانه سلطان محمود اول خواهید دید که نمونه ای کامل از سبک کاشیکاری های ترکی را نشان می دهند. نقوش این کاشی ها عمدتاً نقش گل ها و مجموعه ای از اسماء حسنی است.